Analiza konkurencji – Badanie rynku. Jak zrobić?

Dawniej „wybicie się” w sieci było zdecydowanie prostsze. Sprzedawał się właściwie każdy pomysł, bo wszystkie były rynkową nowością. Obecnie jeśli chcemy zarobić konieczne jest przeprowadzenie niezwykle dokładnej analizy konkurencji. Przeprowadzenie takiego badania rynku, z pewnością pomoże nam wyróżnić się na tle innych osób oferujących podobne produkty, znajdziemy własną lukę, innowację, coś do pozwoli nam zaistnieć. 

 Analiza oznacza, że dzielimy posiadane informacje i zmieniamy je na mniejsze, bardziej konkretne.  W ten sposób dokonujemy porównania innych firm, jak i naszego planu działania. Dowiadujemy się na czym i ile można zarobić, co jest skuteczne, a co mija się z celem i na czym istotnie możemy zarobić. Takie drobiazgowe podzielenie posiadanych informacji sprawia, że razem z naszym zespołem siadamy i dokładnie analizujemy sytuację w jakiej się znajdujemy, to jak rynek w tej konkretnej chwili zareaguje na nasz produkt. Jak zrobić analizę konkurencji, aby istotnie stała się motorem naszego sukcesu?

Wszystkie informacje, które uda nam się zdobyć i znaleźć w czasie analizowania konkurencji, powinniśmy przekłuć w merytoryczną wiedzę, którą następnie będziemy mogli wykorzystać w swoich działaniach. Jest to jeden z ważniejszych aspektów wywiadu konkurencyjnego. Chodzi o to, aby na etapie tworzenia analizy konkurencji, dokonywać oceny naszych rywali w sposób całkowicie obiektywny, pozbawiony emocji. Ma nam to pozwolić na podejmowanie chłodnych, biznesowych decyzji, które zaprowadzą nas do wymarzonego sukcesu. 

Przeprowadzenie wnikliwej analizy konkurencji przydaje się w wielu sytuacjach. Warto ją wykonać jeszcze zanim wystartujemy z nowym produktem czy usługą. Powinniśmy wówczas wiedzieć, czy na rynku istnieje zapotrzebowanie na coś, co chcemy zaoferować, czy i jakie istnieją podobne oferty, jak reagują na nie klienci, co można zrobić inaczej i ulepszyć, gdzie znaleźć i jak dotrzeć do naszej grupy docelowej, czy rynek nie jest już przesycony. To ważne, gdyż w przyszłości będzie decydować o poziomie naszych zarobków.

Z kolei, jeśli już działamy na ryku, badanie konkurencji może pozwolić nam zwiększyć wydajność, poprawić pułap zarobkowy, wprowadzić zmiany niezbędne do skutecznego działania. Zyskujemy możliwość poznania sposobów i dróg działania konkurencji, dowiadujemy się o wprowadzanych innowacjach oraz jak są one odbierane przez klientów. W ten sposób zyskujemy podstawę do wprowadzenia obiektywnych zmian na lepsze, które oparte zostaną o chłodną ocenę rynku i sytuacji, bez pomysłów nasyconych emocjami, które niestety w wielu przypadkach okazują się nierentowne.

Nowo pojawiające się witryny i platformy internetowe, opierają się o UX (User Experience, czyli wrażenia użytkownika) i dążą do jak najlepszego zoptymalizowania korzystania z wprowadzanych przez siebie rozwiązań, co ma przyciągnąć większą ilość odbiorców i przełożyć się na zarobki. Konkretne zadania i rozwiązania z dziedziny UX, przyczynią się do sukcesu lub też porażki oferowanego produktu. Tak więc celem prowadzonych przez Ciebie badań rynkowych, dotyczących oceny konkurencji jest stwierdzenie czy oferowany produkt, Twój pomysł znajdzie odbiorców, nabywców i czy istotnie ma racje bytu w dzisiejszej rzeczywistości. Wszystkie te informacje zgromadzimy, gdy wykonamy badanie konkurencji. Metody, które nam do tego posłużą, będą pojawiać się same w czasie wyciągania wniosków.

Od czego zaczynamy analizę konkurencji?

Przygotowując dokument analizy konkurencji, konieczne jest na samym początku przygotowanie wprowadzenia, które określi, w jakim celu zostały zgromadzone dane, jak można je wykorzystać. Oprócz tego należy pamiętać, że sam początek tekstu, który piszemy, jest zdecydowanie najbardziej istotny, gdyż to on decyduje o tym, czy nasz odbiorca się zainteresuje i przeczyta do końca, czy będzie wracał do zgromadzonych informacji i je wykorzystywał.

Wstęp to zdecydowanie najtrudniejszy element każdego tekstu. Wielu autorów pisze całą swoją pracę, a wstęp przygotowuje dopiero na sam koniec i z pewnością jest to jedno z właściwszych rozwiązań, bo dopiero, gdy napiszemy całość, jesteśmy w stanie dokładnie opowiedzieć, o czym jest publikacja. Czasem wprowadzenie pisze się co najmniej kilkakrotnie, zanim stwierdzimy, że spełnia nasze oczekiwania.

We wprowadzeniu należy koniecznie zawrzeć swój główny cel – chodzi o dokonanie oceny rynkowej wartości produktu w konkretnym czasie. Jeśli wprowadzamy na rynek coś nowego, to oceniamy rentowność w konkretnym momencie, w dalszych etapach konieczne jest monitorowanie sytuacji i dynamiczne wprowadzanie zmian, gdyż również na rynku wszystko nieustannie ewoluuje.

Ta część analizy rynku powinna również zawierać wyraźnie określony stan konkurencyjności rynku. Koniecznością jest wyszczególnienie wszystkich podmiotów, które były brane pod uwagę w czasie prowadzenia badań, ich podział i ocena.

Każda analiza konkurencji to nic innego jak zapoznanie się z działaniem innych podobnych firm czy przedsiębiorców, w możliwie jak najszerszym zakresie. W kolejnym kroku koniecznością jest zestawienie wszelkich zgromadzonych danych w czytelnych i logicznych tabelach, wykresach i tekście, czyli w formie dokumentu.

Typy konkurencji

Gdy planujemy wypuszczenie na rynek nowego produktu, wokół siebie widzimy różne rodzaje konkurencji, które w analizie rynkowej określamy konkurencją bezpośrednią oraz pośrednią. Od razu można stwierdzić, że właśnie konkurencja bezpośrednia stanowi zdecydowanie największe zagrożenie dla powodzenia naszego przedsięwzięcia. W związku z tym w kolejnym kroku naszej analizy powinniśmy dogłębnie opisać 2,3 czy 4 konkurentów bezpośrednich. Niezwykle istotne będzie tu porównanie propozycji wartości i określenie podobieństw i ich przyczyn. Opis, wady oraz zalety każdej z firm najlepiej opisać w tabeli , która będzie łatwa w odbiorze i zrozumieniu. W kwestii strony internetowej z pewnością będzie nam zależało na uzyskaniu lepszych wrażeń użytkownika (UX).

Na tym etapie zastanawiamy się również po co? I w jakim celu wprowadzamy nasz nowy produkt na rynek. Czy to ma w ogóle sens? Zastanawiamy się czym wyprzedzimy konkurencję, jak usprawnimy działanie naszej strony i jak sprawimy, że jej odbiór przez użytkowników będzie na lepszym poziomie niż u konkurencji. Zastanów się jak lepiej spersonalizować UX, aby target odbiorców był idealnie dobrany. Kluczem jest również skuteczne aktywizowanie użytkowników, jak wykorzystywać konkretne dostępne narzędzia, aby kierować odbiorców do lejka marketingowego, czyli jak reklama sprawi, że pojawią się nowi użytkownicy. Wszystko to prowadzi do dokładnego określenia metodyki działania i zadań dla poszczególnych członków zespołu. W tym zakresie niezwykle istotna będzie charakterystyka klientów docelowych.

Elementem analizy konkurencji będzie również określenie poziomu ryzyka podejmowanego przedsięwzięcia. Warto również rozważyć możliwości pozwalające na ograniczenie kosztów i ponoszonego ryzyka, co w razie niepowodzenia mogłoby ograniczyć poziom strat. Gdy już uda Ci się zorientować w zakresie konkurencji, pamiętaj, że wszystkie zgromadzone dane powinieneś możliwie, jak najbardziej logicznie pogrupować. Arkusz analizy konkurencji będzie wykorzystywany przez Twój zespół pracowników, czytany przez interesariusza – oni również muszą wszystko zrozumieć i nie mieć problemów ze znalezieniem najważniejszych informacji. Z pewnością nie jest to więc dokument, w którym znaleźć by się mogły jakiekolwiek skróty myślowe.

W czasie przeprowadzania analizy konkurencji często można odnieść wrażenie, że wszystkie podmioty z konkretnej dziedziny rynku są do siebie bardzo podobne. Po zastanowieniu się nad wszystkimi elementami ich działalności bardzo prawdopodobne, że odnajdziesz wspólny czynnik, którego brakuje każdemu z nich w takim samym zakresie – to z pewnością coś, czym możesz się wyróżnić w sieci i zyskać grono wiernych odbiorców.

Gdy już dokładnie poznałeś swoją konkurencję, jej wady i zalety, dobre i złe strony, elementy witryn, które sprawdzają się w UX. Jednocześnie dowiedziałeś się, co warto wykorzystać u siebie, a czego unikać. Dokładnie poznałeś również modele biznesowe i wiesz na czym, możesz zarabiać i co będzie najbardziej opłacalne.

Podsumuj i spisz wnioski

Gdy zgromadziliście już wszystkie dane, wspólnie prześledźcie kolumny i wiersze sporządzonego dokumentu. Warto sprawdzić, czy jakichś informacji nie brakuje, czy czegoś nie przeoczyliście lub nie pominęliście, tym bardziej że może się to okazać informacją niezwykle istotną. W miarę możliwości warto to jeszcze uzupełnić, zanim podejmiemy się przygotowywania podsumowania i formułowania wniosków.

Ważne jest, aby przeprowadzona przez Ciebie analiza konkurencji została uzupełniona o sformułowane wnioski, które nasunęły Ci się w czasie pracy i bezpośrednio wynikają ze zgromadzonych danych. Warto również zawrzeć zalecenia odnośnie do funkcjonowania nowego produktu, które są w stanie wprowadzić zmiany, poprawić UX i zmaksymalizować zyski. Tak więc, gdy stworzymy opis rynku, biznesplan napisze się sam.

Dokładnie zmierzone dane

W sieci wszystko można przeanalizować na podstawie liczb. Sprawdzając naszą konkurencję, dowiadujemy się o ilości wejść na witrynę w miesiącu lub w ciągu dnia, jak strona jest postrzegana przez użytkowników, czy spędzają na niej czas, czytają i korzystają z dawanych możliwości, czy raczej od razu wyłączają – tzw. współczynnik odrzuceń. To i wiele więcej znajdziemy pośród licznych danych jakościowych oraz ilościowych, które możemy zgromadzić w czasie sprawdzania, tego, jak działa nasza konkurencja i co jest skuteczne, a co prowadzi do porażki. Wiedząc, że na stronę Twojego głównego konkurenta wchodzi 1,5 miliona osób miesięcznie, a na stronę drugą w kolejności na Twojej liście zaledwie 500 tys., masz podstawę do przeprowadzenia dokładnego badania, które wykaże, dlaczego tak właśnie się dzieje. Pozwoli Ci to uniknąć rażącego błędu i ulokować się wyżej, gdy już trafisz na rynek.

Produkt na rynku

Przed wprowadzeniem na rynek naszego nowego produktu, przeprowadzamy wnikliwą analizę konkurencji, aby wiedzieć, czy nasz pomysł może się sprzedać i co zrobić, a czego nie robić, aby zyski były wymierne. Jednak to nie koniec. Nie zależy nam przecież na wypuszczeniu, czegoś tylko na jeden sezon. To ma być coś, co będzie stanowić źródło naszego utrzymania przez długi czas. W związku z tym musimy stale nad tym pracować i tu również, przez cały czas trwania produktu na rynku będzie nam towarzyszyć analiza konkurencji.

Jak to możliwe? W miarę zmian rynkowych będziemy planować modyfikacje, unowocześnienia i odpowiednio ukierunkowywać swój produkt na grupę docelową. W związku z tym przez cały czas powinniśmy gromadzić dane o konkurencji, a następnie je analizować i wdrażać strategiczne działania. Aby całkowicie i na długo zdeklasować konkurencję, musisz nadążać za zmieniającym się światem i stale wprowadzać innowacje i rozwiązania, które sprawią, że zawsze będziesz o krok przed nimi. Znalezienie Twojego wyjątkowego rozwiązania, będzie możliwe, gdy zasiądziesz do zgromadzonych przez siebie danych, jeszcze zanim je uporządkujesz i poszukasz sposobu.

Nie pomijaj konkurentów pośrednich

Oczywiście w swojej kluczowej analizie skupisz się na swoich konkurentach bezpośrednich, tych największych, z którymi będziesz walczyć o użytkownika. Jednak nie warto pomijać również tych mniejszych, pośrednich. Ich negatywne cechy nie będą dla Ciebie istotne, jednak możesz podpatrzeć coś pozytywnego. Może być to model biznesowy, sposób monetyzacji zasobów, mogą to być również rozwiązania techniczne na stronie, które ułatwiają poruszanie się po niej. Wybieraj pojedyncze elementy, które mogą przynieść Ci korzyści.

Rozwiązania dodatkowe

Twoje poszukiwania i wiedza, o tym, co się dzieje w sieci, nie ograniczają się jedynie do konkurencji. W ramach swojej analizy warto więc również sporządzić dział, w którym umieścisz informacje o ciekawych rozwiązaniach i modelach biznesowych, jakie podpatrzyłeś na innych stronach, nie koniecznie należących do grona Twoich rywali. Przeprowadź dokładny risercz, gdyż takie podpatrzone rozwiązanie, może okazać się innowacyjne dla oferty i sprawić, że znacznie wyżej ulokuje się poziom wartości.

Co więc daje analiza konkurencji?

Jeśli jest odpowiednio przeprowadzona, pozwala na uzyskanie wszelkich niezbędnych informacji, przed wprowadzeniem produktu, zgłębiamy cechy rynku. Poznajemy obecnie obowiązujące trendy w kwestii rozwiązań skutecznych oraz nieskutecznych. Prowadzi to, do uniknięcia błędów i sprawi, że nasz produkt, który był dobry stanie się jeszcze lepszy. Możemy również dowiedzieć się, w którym miejscu w rynku znajduje się luka i znaleźć okazję do jej wykorzystania i wprowadzenia dochodowego produktu.